Özge Ersu, Türkiye’nin en beğenilen radyo programı Ntv Laterna’da California – Nevada arasındaki Mojave Çölü’nü geçerken karşılaştığı kızılderilileri sizlerle buluşturuyor.
Los Angeles’tan Las Vegas’a giderken arabasının yolda kalması sonucu su aramaya çıkan ve karayolundan ayrılıp, hikayeleri ve coğrafyaları bizden uzak olan bölgedeki Hualapai Kızılderililerinin köylerine kadar giden Özge Ersu, önce günümüzde ‘İlk Uluslar – Amerindian, First Nations’ adı verilen aborijinlerin etimolojik anlamlarını açıklıyor.
Yaradılış efsaneleri ve göçlerinin kökenlerini anlattıktan sonra, çocukluğumuzun kahramanlarına kısa bir gönderme yapıp ve kızılderililerin antropolojik tanımını yapıyor. Daha sonra erkek ve kadın ve erkeklerin kabile içindeki rollerinden söz eden Özge Ersu, günlük yaşamın barışçıl ve huzurlu döngüsünü fısıldıyor kulaklarınıza. Sonra sırada herkesin merak ettiği özellikleri ile savaş baltası ‘Tomahawk’ ve barış çubuğu ‘Calumet’ var sırada.
Peşisıra, avlanma törenlerini, inanışlarını, kahramanlıklarını ve büyücü doktorları anlatarak devam ediyor programına. Daha sonra sırada en büyük geçim kaynakları bizonlardan nasıl yararlandıkları, yerlilerin düşleri ve rüya yakalayıcıları, tekerlek kullanmadan medeniyetlerini nasıl devam ettirdikleri, giyimleri, desenleri, çadır yapımları var.
Güzel giden bu program, birden beyaz adamların kıtaya gelişi ile bozuluyor. Hastalıklar, savaşlar, kıyım, dillerin yok edilmesi, yaşam kalitesindeki düşüş ve reserve bölgelerine mahkumiyetleri dökülüveriyor ortaya… Beyazlara, ilk gelişlerinde yaptıkları yardımın kendilerine ateşli sopa ve ateş suyu ve düşmanlık olarak dönmesi de cabası…
Melungo Meluncan’lar ile Türklerin Kızılderililerin kökenlerindeki ortak noktalar, dillerindeki Tükçe kökenli olduğu düşünülen kelimeler, kafa derisi yüzme geleneği, sekiz bin yerlilin öldüğü Gözyaşı Yolu’ndaki ölüm yürüyüşü ile devam ediyor Laterna.
Yerlilerin yaşamlarını yansıtan harika müzikler ile süslenen program, Özge Ersu’nun on beş sene önce kendi yorumu ile çevirdiği Dağ Düşçüsü’nün Daveti şiiri ile noktalanıyor.
Programı dinlemek için bağlantıyı tıklayınız.
4 Yorum
Sevgili Özge Bey,
Arabayla eve gelirken programınıza Ntv Radyo’da dün rastladım. Eve gelmeme rağmen otoparkta arabayı durdurup yayını ilgiyle dinledim! Ben de yörükler ve müzikleri üzerine çalıştığım için Kızılderili, Aborijin, Altaylılar gibi doğayla içiçe yaşamış bilge insanlara çok değer veriyorum.. Keşke karşılıklı sohbet etsek!
Sevgilerle.
Sevgili Sümer Bey,
Yerel müzikler artık ne yazık ki sadece ‘Ethnic’ diye etiketlenip, belgesellerin ya da ilgisiz sunumların arkasına fon müziği oluyor. Oysa her notada, her ölçüde yaşanmışlıklar, paylaşmışlıklar, acı ve sevinçler var. Bu tür müzikler, hakkı verilerek tanıtılmadığında, dinletilmediğinde, derin bir denizin sadece üstü görülüyor gibi geliyor bana. Oysa o kadar derin ki.
Yakında Laterna için ilginç bir çalışma gerçekleştirebiliriz diye düşünüyorum, ayrıntıları yazacağım size.
Özge Bey ile yaptığımız Los Angeles – Las Vegas gezimizde, Mojave çölünü geçerken, kendisinin Ntv Radyo Laterna’da yayınladığı programın Kızılderililer bölümünü canlı dinlemek hayatımda karşılaşabileceğim en büyük zevklerden bir tanesiydi.
Profesyonelliği ve engin bilgisi ile bizlere o bölgede hiç yabancılık çektirmedi. Özge Bey Kızılderililer hakkında konuşurken hissettiğim insan sevgisi, etkilendiğim ayrı bir yönü oldu. Kendisine sorduğumuz hemen her soruyu ayrıntısı ile yanıtladığı ve son derece profesyonelce rehberlik yaptığı için kendisine çok teşekkür ederim.
Sevgili Günal,
Otobüste, yoğun programınız ve iş görüşmeleriniz nedeni ile uyuyan çoktu ama, programı dinleyip beğendiğinize çok sevindim. Yine harika bir gezide buluşabilmek dileği ile…